Tổng quan về Tezos, đồng XTZ coin được giao dịch ở đâu?
Vào năm 2014, hai vợ chồng nhà Breitman cùng đồng đội đã ấp ủ và phát triển ý tưởng về một nền tảng hợp đồng thông minh có thể nâng cấp mà không cần Fork. Thành quả đáng kể đến...
Đăng bởi:Trang Bùi Thiên | 25/07/23 15:32
Vào năm 2014, hai vợ chồng nhà Breitman cùng đồng đội đã ấp ủ và phát triển ý tưởng về một nền tảng hợp đồng thông minh có thể nâng cấp mà không cần Fork. Thành quả đáng kể đến từ dự án này là khi huy động được hơn 230 triệu đô la trong đợt ICO vào năm 2017.
Tiếp tục chuỗi bài viết về Coin và Token của Index, hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về Tezos (XTZ) và những thành tựu mà dự án này đã đạt được sau đợt ICO với số vốn khổng lồ vào năm 2017.
Tezos là gì?
Tezos là một Blockchain với các tính năng tương tự Ethereum nhưng còn có những điểm đặc biệt như Onchain Governance và Self-Amendment (tự sửa đổi). Mục tiêu của Tezos là trở thành nền tảng hợp đồng thông minh duy nhất mà người dùng cần.
Vấn đề mà Tezos giải quyết?
Tezos đặt ra hai vấn đề chính đối với nhiều Blockchain hiện tại:
1. Cộng đồng chia rẽ khi Hardfork
Một ví dụ điển hình là việc Bitcoin Cash Hard Fork thành Bitcoin SV và Bitcoin ABC. Các quan điểm khác nhau về tích hợp chức năng hợp đồng thông minh cho Bitcoin Cash đã làm cộng đồng bị chia thành hai phe ủng hộ Bitcoin ABC và Bitcoin SV. Dù không xét đến đúng sai trong trường hợp này, sự kiện này làm cho cộng đồng Bitcoin Cash bị chia rẽ.
2. Chi phí duy trì an ninh mạng quá lớn
Việc đào Bitcoin đòi hỏi nhiều tài nguyên, gây ra các chi phí lớn như tiền máy đào và tiền điện. Ngoài ra, lượng CO2 thải từ quá trình đào cũng là một vấn đề cần quan tâm. Theo Cambridge Judge Business School, mạng lưới Bitcoin tiêu thụ nhiều điện hơn cả nước Thụy Sĩ, với con số 60.57 TWh mỗi năm.
Giải pháp của Tezos
Tezos phát triển Middleware gọi là Network Shell, hỗ trợ giao tiếp giữa Network Protocol và Blockchain Protocol. Đơn giản hơn, Network Shell cho phép Tezos phát triển một sổ cái có thể tự nâng cấp (Self-Amending Ledger).
Dưới đây là sơ đồ giúp bạn hiểu rõ hơn về Network Shell.
Điểm nổi bật của Tezos
Tezos là một blockchain có những điểm nổi bật đáng chú ý:
1. Tự sửa đổi và quản trị On-chain: Tezos cho phép tự sửa đổi và quản trị trên chuỗi. Ví dụ, nếu một người muốn hạ số lượng XTZ cần khóa từ 10,000 xuống 8,000 để tham gia Staking, họ có thể tạo đề xuất Athena. Nếu cộng đồng ủng hộ, họ sẽ cập nhật bản vá mới. Trường hợp không đồng thuận, cộng đồng có thể chia ra thành các nhánh riêng biệt, tương tự như Ethereum và Ethereum Classic.
2. Thuật toán Liquid Proof of Stake (LPoS): Tezos sử dụng LPoS, biến thể của DPoS, cho phép người dùng ủy quyền Vote cho người mà họ tin tưởng. Điều này giúp tránh việc phải sở hữu số lượng lớn XTZ để có quyền lực trong mạng lưới, chỉ cần giành được lòng tin từ cộng đồng Tezos.
Nhờ những tính năng độc đáo này, Tezos trở thành một dự án đáng chú ý trong lĩnh vực blockchain và thu hút sự quan tâm từ cộng đồng người dùng.
Thông tin cơ bản về XTZ Coin
Số liệu
> Tên mã thông báo: Tiz.
> Mã cổ phiếu: XTZ.
> Chuỗi khối: Tezoschain.
> Tiêu chuẩn mã thông báo: Đang cập nhật…
> Hợp đồng: Đang cập nhật…
> Loại mã thông báo: Tiện ích, Quản trị.
> Total Supply: Không giới hạn.
> Nguồn cung lưu hành: 861.090.080 XTZ.
XTZ Token Sale
Bán công khai (ICO):
> Ngày Bắt Đầu: 28/06/2017.
> Ngày kết thúc: 13/07/2017.
> Giá mã thông báo: 0,47 đô la
> Thanh toán bằng: BTC, ETH
> Tổng vốn gọi được: 361,122 ETH + 65,681 BTC
> Tổng Token bán được trong ICO: 607,489,041 XTZ
Cách kiếm và sở hữu XTZ coin
Có hai cách phổ biến để kiếm XTZ coin:
– Mua coin trên các sàn giao dịch hỗ trợ.
– Trở thành Banker hoặc Delegate XTZ vào Pool để banking và nhận phần thưởng XTZ.
Trường hợp sử dụng mã thông báo XTZ
Đồng XTZ Coin của Tezos được liên quan đến các thuật ngữ như Liquidity, Michelson và Tezos VM. Liquidity và Michelson là ngôn ngữ được sử dụng để viết Smart Contract trên Tezos, trong khi Tezos VM (Tezos Virtual Machine) tương đương với máy ảo EVM của Ethereum, hỗ trợ việc chạy các Smart Contract.
Ngoài ra, trong hệ sinh thái Tezos, còn có các thuật ngữ Banking, Baker và Delegate. Banking liên quan đến quá trình sản xuất và xác nhận các khối trên chuỗi khối Tezos. Baker là người tham gia quá trình Banking và cần ít nhất 1 Roll (10,000 XTZ) để trở thành một Banker. Khi không đủ XTZ để trở thành Banker, có thể Delegate số lượng XTZ cho một Baker mà tin tưởng để nhận phần thưởng từ quá trình Banking.
Trong hệ sinh thái Tezos, XTZ có các ứng dụng chủ yếu là làm phí giao dịch, làm phần thưởng cho Baker, thực hiện Onchain Governance bằng cách vote các đề xuất và được dùng để xây dựng và phát triển hệ sinh thái Tezos bởi Tezos Foundation. Cũng giống như Ethereum, XTZ có tiềm năng được sử dụng để xây dựng Dapps và gọi vốn trên nền tảng Tezos trong tương lai.
Lưu trữ & giao dich XTZ coin ở đâu?
Đây là danh sách các ví lưu trữ XTZ Coin: Tezbox, Galleon, Cortez, Kukai, Ledger Nano X, Ledger Nano S, Trezor Model T.
Các sàn giao dịch lớn hỗ trợ XTZ Coin: Bitmax, Gate.io, Coinbase Pro…
Lộ trình & Cập nhật
Tezos không có một Roadmap “Official” chính thức nào. Nếu có, thì chỉ là của cá nhân hoặc một nhóm nhà phát triển đưa ra lộ trình cam kết cho những việc mà họ định phát triển trên nền tảng Tezos.
Bởi vì Tezos là một nền tảng phi tập trung, bất kỳ cá nhân hoặc nhóm nhà phát triển nào cũng có thể triển khai ý tưởng của họ trên đó. Tuy nhiên, việc áp dụng ý tưởng này hay không phụ thuộc vào quyết định của cộng đồng thông qua quy trình bỏ phiếu.
Tezos hiện đang có một số tính năng được các nhóm cộng đồng xây dựng, bao gồm:
1. Cơ chế đồng thuận: Sử dụng Tendermint và Avalanche.
2. Bảo mật: Áp dụng zk-SNARKs.
3. Khả năng mở rộng: Được cải tiến bằng Sharding.
4. Layer 2 và ngôn ngữ hợp đồng thông minh mới.
Như vậy, Tezos đang phát triển và cải thiện để đáp ứng các yêu cầu và nhu cầu của cộng đồng.
– Dưới đây là các đề xuất đã được thông qua của Tezos:
1. Athens (5/2019): Tăng giới hạn Gas Limit và giảm giá trị 1 Roll xuống từ 10,000 XTZ xuống 8,000 XTZ.
2. Babylon (10/2019): Ra mắt phiên bản mạnh mẽ hơn của thuật toán đồng thuận blockchain (Emmy +); phát triển Smart Contract đơn giản hóa; tinh chỉnh quy trình Delegate.
3. Carthage (3/2020): Tăng gas limit trên mỗi Block và mỗi lần vận hành; cải thiện công thức tính toán Baking và xác nhận phần thưởng.
4. Delphi (9/2020): Cải thiện gas fee. Giảm chi phí lưu trữ theo hệ số 4 để phản ánh những cải tiến trong lớp lưu trữ bên dưới.
5. Edo (2/2021): Thêm Sapling và BLS12-381 để kích hoạt Smart Contract bảo vệ quyền riêng tư và ticket cho Native Permissons. Cập nhật quy trình sửa đổi bằng cách giảm độ dài khoảng thời gian xuống còn 5 Cycles và thêm Adoption Period lần thứ 5.
6. Florence (5/2021): Tăng gấp đôi size của Operation và Smart Contract. Tối ưu hóa gas cũng như tăng tốc lên hệ số 10. Cho phép phát triển Smart Contract trực quan hơn bằng cách áp dụng thứ tự thực hiện theo chiều sâu. Hủy kích hoạt Test Chain trong Economic Protocol, dẫn đến quy trình sửa đổi được tổ chức hợp lý hơn.
7. Granada (8/2021): Ra mắt Liquidity Baking, tạo ra một lượng nhỏ tez mỗi Block và gửi vào Market Making Smart Contract. Điều này khuyến khích lượng lớn thanh khoản phi tập trung giữa tez và tzBTC. Bao gồm một số cải tiến dẫn đến mức gas fee giảm 3-6 lần.
Một số dự án tương tự
Ethereum (ETH) là nền tảng Blockchain mã nguồn mở và phân tán, được xây dựng dựa trên công nghệ Blockchain, và hỗ trợ việc thực thi Smart Contract. Điều này cho phép các nhà phát triển xây dựng ứng dụng phi tập trung (DApps) và tổ chức tự trị phi tập trung (DAOs).
Ethereum Classic (ETC), một phiên bản khác của Ethereum, cũng là một nền tảng Blockchain phi tập trung, được phát triển và tạo ra từ công nghệ Blockchain của Ethereum. Nó cũng cho phép mọi người xây dựng và sử dụng các ứng dụng phi tập trung (dApps). Ethereum Classic là chuỗi gốc của Ethereum, song song với Ethereum (ETH).
Tổng kết
Hy vọng qua những thông tin về Tezos (XTZ), bạn đã hiểu rõ hơn về nền tảng Blockchain tiên tiến này. Với tính năng tự trị và khả năng nâng cấp linh hoạt, Tezos hứa hẹn mang lại những tiềm năng đáng kỳ vọng cho cộng đồng người dùng và các nhà phát triển trong tương lai. Chúc bạn thành công và đón nhận những cơ hội tuyệt vời từ Tezos (XTZ)